Следчая справа Вашчылы [Іван Чыгрынаў] (fb2) читать постранично
[Настройки текста] [Cбросить фильтры]
- 1
- 2
- 3
- . . .
- последняя (20) »
Іван Чыгрынаў Следчая справа Вашчылы
Драма ў дзвюх дзеях
Дзеючыя асобы
Васіль Вашчыла — кіраўнік Крычаўскага паўстання на Магілёўшчыне. Іван Карпач, Стась Бочка — войты. Іван Бочка — пісар праўлення. Мікола — сотнік. Мартын — меншы Вашчылаў сын. Лявонцьеў — генерал-губернатар у Кіеве. Бястужаў-Румін — граф. Максімовіч — палкоўнік старадубскі. Гарнастаеў — прэм’ер-маёр. Карчмар у Кіеве. Карчмар па дарозе ў Мглін. Карчмар у Старадубе. Манах. Шленца — ротмістр літоўскай харугвы. Пішчык — шляхціч. Геранім Радзівіл — літоўскі падчашы, князь. Афіцэр. Судзейскі. Стражнік першы. Стражнік другі. Рэйтар. Чорны дзяцюк. Дойліды. Драгуны. Княская варта.ДЗЕЯ ПЕРШАЯ
Карціна першая
Кіеўская губернская канцылярыя. За сталом — генерал-губернатар Лявонцьеў. Насупраць, але трохі збоку, стаіць з паперамі для даклада прэм’ер-маёр Гарнастаеў.Гарнастаеў. І яшчэ, ваша вышэйшасць (падае генерал-губернатару чарговую паперу), складзены пашпарт на імя перабежчыка з-за польскай граніцы Васіля Вашчылы. Чакае вашага подпісу. Генерал-губернатар бярэ аркуш, хоча напісаць від на жыхарства, але нечага задумваецца, кладзе на край стала. Лявонцьеў. Што ён за чалавек? Гарнастаеў (бярэ другі аркуш). Згодна з допытам, які ўчынены на Цімошынскім фарпосце, Васіль Вашчыла, сын Мацея, даў наступныя паказанні сяржанту Сафронаву: гадоў ад нараджэння яму пяцьдзясят чатыры; нарадзіўся ў Старадубскім палку Почапскай сотні ў сяле Чамаданаве, дзе бацька яго і маці жыхарства мелі і там памерлі, а браты яго, Мацей, Яфрэм і Сямён, таксама Мацеевы дзеці, у сяле Бунушава за Бунчыковым таварышам Аляксандрам Карэцкім і цяпер жывуць. За польскую граніцу перайшоў гадоў дзевятнаццаць таму назад і жыў там за князем Радзівілам у Падданстве на Крычаўшчыне, у сяле Сілічы па сёлетні, семсот сорак чацвёрты год. Лявонцьеў. Што яго змусіла зноў перакінуцца ў Расію? Гарнастаеў. Тлумачыць, што жыць у старастве стала цяжка, не хоча заставацца больш на чужой старане. Лявонцьеў. Цяпер не хоча, а тады хацеў! Дзе ён цяпер, гэты Вашчыла? Гарнастаеў. Трымаем у Пячэрскай турме. Лявонцьеў. Вось што, прэм’ер-маёр, мне хочацца самому паглядзець на гэтага чалавека. Пагаварыць з ім. Справа ў тым, што за князем Радзівілам у Крычаўскім старастве шмат падданых Яе Імператарскай Вялікасці. Гэта дакладна вядома. Але ўсе яны беглыя з Расійскай імперыі. Па загаду Калегіі замежных спраў нам належыць пачаць перамовы з польскімі ўладамі, каб вярнуць адтуль расійскіх падданых. Думаю, што гэты Вашчыла многае ведае і з яго слоў можна шмат высветліць. Магчыма, што якраз з яго дапамогай нам удасца схіліць некаторых добраахвотна перайсці ў Расію. Гарнастаеў. Калі вашай вышэйшасці будзе прыстойна дапытаць перабежчыка? Лявонцьеў. Марудзіць не стану. Самі разумееце, справа дзяржаўная. Граф Бястужаў-Румін ужо каторы месяц запытанні шле. Я, прызнацца, доўга раздумваў, як падступіцца да гэтай справы, з якога боку, але цяпер… раз гэты Вашчыла ў нас, можа, сапраўды самы зручны выпадак настаў. Пашліце, прэм’ер-маёр, рэйтара ў турму, няхай даставіць перабежчыка. Гарнастаеў. Будзе зроблена, ваша вышэйшасць. У пакой у суправаджэнні рэйтара заходзіць Васіль Вашчыла. Генерал-губернатар доўга глядзіць на яго. Лявонцьеў. Значыць, не захацеў жыць за граніцай? Вашчыла. Так. Лявонцьеў. А чаму тады бегаў туды, у Польшчу? Вашчыла апускае галаву. Гэта добра, што вярнуўся на радзіму. Але скажы мне — ты не раскольнік? Вашчыла. Не, я праваслаўны. Лявонцьеў. Ну, гэта вядома, што праваслаўны. Я пытаюся — не раскольнік? Вашчыла. Не, я правільнай веры. Лявонцьеў. А іншыя людзі з нашай імперыі, што перайшлі жыць за мяжу, раскольнікі? Вашчыла. Раскольнікі сярод іх таксама ёсць. Але ў Крычаўскім старастве, дзе мы жывём за князем Радзівілам, а раней — за яго маткай Ганнай Радзівіліхай, амаль скрозь усе правільнай веры. Старавераў, можна сказаць, у нас не дужа любяць. Тыя ўсё сваім гуртам неяк. Але таксама трэба сказаць — асядаюць больш пад Гомлем і далей туды, ажно пад Латгалію. Лявонцьеў. У каталіцкую веру не пераходзяць? Вашчыла. Мы трымаемся сваёй, але апошні час пачынаюць расказваць пра сваю рэлігію ўніяцкія святары. Лявонцьеў. Матухна імператрыца, Елізавета Пятроўна, якая ў нас цяпер правіць, хацела б, каб былыя падданыя нашага царства зноў вярнуліся ў Расію. Што іх трымае там? Вашчыла. У кожнага свая прычына. Лявонцьеў. Ну, а ў цябе, якая прычына была ў цябе? Што ты шукаў там, у Польшчы? Вашчыла. Волю. Лявонцьеў.
- 1
- 2
- 3
- . . .
- последняя (20) »
Последние комментарии
1 час 11 минут назад
3 часов 41 минут назад
3 часов 49 минут назад
1 день 15 часов назад
1 день 19 часов назад
1 день 21 часов назад