Расстайны пах асоту [Анатоль Бутэвіч] (fb2) читать постранично, страница - 3

ўсклікнула яна. — А я нікуды не паеду. Не паеду, і ўсё тут!..

Бацькі былі ў роспачы. Іхнія начныя нарады, чым бліжэй час ад'езду, тым больш гарачыя і нервовыя, не прыводзілі да жаданага рашэння, акрамя, хіба, аднаго: пакуль што паедзе толькі бацька, маці ж застанецца з Анжэлай і паспрабуе ўгаварыць — ласкай, дабром, просьбай...

Яны ўжо былі гатовы аб'явіць пра гэта Анжэле, як раптам яна згадзілася сама, чым не толькі ўсцешыла бацькоў, але і страшна здзівіла і нават напалохала іх — што гэта з дзіцем за выбрыкі такія?

Але разважаць не было калі, яны хутка спакаваліся, і неўзабаве ўжо любаваліся з акна цягніка спачатку знаёмымі і блізкімі беларускімі краявідамі, а пасля ўсё больш незнаёмымі, а затым і зусім чужымі.

Сапраўднай прычыны такой рэзкай змены ў настроі Анжэлы яны так і не ўведалі. Не ведалі, што нераспачаты раман іхняй дачкі з Раманам вымушаны быў і зусім перапыніцца. I ўсё з-за паводзін Рамана.

Ён, як заўсёды, вольна фліртаваў з усімі дзяўчатамі, называючы некаторых з іх дурнічкамі: Ну чаго ты, дурнічка, надулася? Чаго губкі крывіш? Я ж цябе так паважаю, так люблю... — складваў ён губы трубачкай. — А ты не разумееш...

У ягоных вуснах слова "дурнічка" было самай высокай ступенню ацэнкі і даверлівасці да той, каму адрасаваўся гэты зварот. Дзяўчынкі спачатку не разумелі такіх адносін, аднак Раман праз свайго сябра Віціка растлумачыў ім, што да чаго. А неўзабаве ўжо і іншыя хлопцы толькі тое і рабілі, што ў сваіх запісках ды перапынкавых зачэпках да дзяўчат называлі іх "дурнічкамі" і складалі губы трубачкай: "лю-у-ублю-у-у!". Раман спачатку не надаваў гэтаму асаблівай ўвагі, але пасля забараніў іншым карыстацца сваім "літаратурным новатворам".

Не квапцеся на маю ўласнасць, — ці то жартам, ці то ўсур'ёз казаў ён і грозна дадаваў: — Шукаць вам дзяўчат я не збіраюся, самі кумекайце. Толькі маімі метадамі не карыстайцеся.

Часам Раман знарок падкрэслена падаваў надзею Анжэле. I тады ёй здавалася: усё — сінічка ў руках. Аднак варта было Анжэле засяродзіцца на гэтым і падрыхтавацца да адпаведных крокаў у адказ, як усё раптоўна рушылася, і Раман зноў аддаляўся ад яе. Ні разу ні на перапынках, ні ў запісках не назваў Анжэлу дурнічкай, ні разу не склаў губы трубачкай. Гэта яе нервавала і непакоіла. Нездарма, відаць, гаворыцца: як кажуць "не", то хочацца ўдвайне.

Нават лепшыя сяброўкі Анжэлы не маглі зразумець такіх Раманавых паводзін. Іншыя ж тым больш нічога не кемілі і часта толькі з'едліва пакеплівалі. "Глядзіце, а Раман Анжэле паліто падаў," — нібыта са здзіўленнем казаў нехта. А іншы папраўляў: "Не толькі ёй." "I не толькі ёй вочкі строіць", — дадаваў яшчэ хтосьці.

Слова за словам і пачыналася цэлая дыскусія, хто ўсё ж сядзіць зараз у Раманавым воку. Усе сыходзіліся на адным: хто б там ні сядзеў, толькі не Анжэла. Гэта яе бянтэжыла, крыўдзіла, а часам нават абражала: размоў многа, а справы ніякай.

Раман і сапраўды не адной Анжэле падаваў руку, калі часам дапамагаў сысці з ганка. Не толькі ёй паказваў язык і строіў вочкі, калі стаяў ля дошкі. Адным словам, гэтых прыкмет было мала, каб паверыць у сапраўдную прыхільнасць Рамана да Анжэлы.

I раптам Анжэла даведалася, што Раман напісаў нейкую фліртавальную запіску, так ва ўсякім разе казалі Анжэліны сяброўкі, таўстусе Томцы. Яе ўсе так і звалі — за вочы і ў вочы: не Тома, а Тона. Яна не крыўдзілася, а флегматычна казала:

— Ну і што? Добрага чалавека павінна быць многа. Гэта ж не тое, што ў цябе, — так адказвала яна амаль кожнай дзяўчынцы, якая даставала яе сваёй назойлівасцю, — ні спераду, ні ззаду, пляскатая, як начоўкі, ні даць, ні ўзяць.

Яна чамусьці вельмі ўпадабала гэтае не моднае ў гарадскім асяроддзі слова і часта карысталася ім зусім не да месца.

Хлопцы дык нават частушку склалі:

Дык вось, Анжэла даведалася пра запіску Рамана да Томы. Іншая на яе месцы і ўвагі не звярнула б — ці мала запісак хадзіла-насілася па класе, а яна ўзнегадавала: "Як? Закаханыя запіскі гэтым начоўкам!? Ну, ужо не, выбачайце!.."

Калі хочаш пасварыцца, дык скажы, што кахаеш...

I Анжэла помсліва згадзілася ехаць з бацькамі...

Сваю ж лепшую сяброўку Веру папрасіла, заклінаючы:

— Ты мне, Верык, пішы. Часта пішы... Пра ўсё пішы.. Каб я не сумавала... I каб... каб... каб пра начоўкі забылася...

4

"Добры дзень, Анжэла!

Добра, што ты нармальна даехала ў сваю заграніцу, а то я пачала баяцца, ці не згубілася ты па дарозе, так доўга не было ад цябе пісьма. Але добра, што ўсё добра, і што ты напісала.

У нас тут усё ў асноўным у N. Праўда, пасля твайго ад'езду і пасля тваёй заявы-пагрозы: "Ну глядзі, Тона, каб твае начоўкі не перакуліліся і не патанулі", быў невялікі перапалох. Але пасля ўсё супакоілася. Начоўкі нават узрадаваліся, што ты з'ехала, і працягваюць плаваць, не ведаючы, куды прыстаць-прычапіцца. То да Рамана кінуцца, то да Віціка