Дзесяць бітваў [Міхась Чарняўскі] (fb2) читать постранично, страница - 3
[Настройки текста] [Cбросить фильтры]
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- . . .
- последняя (18) »
Бітва, як звычайна, пачалася наскокам вершнікаў татарскага авангарду, якія «град жалезны з лукаў… густа пусцілі». Але першы варожы націск не прынёс вялікай шкоды нашаму ваярству, дзеля яго «параднага ўшыкавання і прудкага расступання». Магчыма таксама, што беларускія ваяры шчыльна прыкрыліея шчытамі, утвараючы вядомую яшчэ з антычных часоў «чарапаху». Адна іхных коней. Зрабіўшы сваю справу, лучнікі разварочваліся і прапускалі наперад другую хвалю лёгкаўзброенага авангарду, якая ўразалася ў прарэджаныя шыхты праціўніка.
Калі ж вораг быў шматлікі і вытрымліваў націск, гэтыя вершнікі паварочвалі і рабілі выгляд, што ўцякаюць. Разгарачаны «ўдала» пачатай бітвай праціўнік звычайна кідаўся наўздагон у прадчуванні блізкай перамогі. I тады татарскі авангард, завабіўшы пераследнікаў у глыбіню сваіх баявых парадкаў, расступаўся. Ён такім чынам адкрываў шлях для атакі цяжкаўзброенай конніцы, якая складала асноўную моц ардынскіх сціжмаў. Загартаваныя ў шматлікіх сечах вершнікі ў жалезных панцырах і шаломах пускалі ў справу сякеры, шаблі, дзіды. Адначасова лягчэйшыя татарскія загоны ахоплівалі флангі праціўніка, заходзілі з тылу, стараючыся абкружыць. Калі такая тактыка спрацоўвала, вораг звычайна выбіваўся дарэшты, як тады казалі, у пень. часова Альгерд паслаў нашую конніцу «з копіямі і шаблямі» ў імклівую сустрэчную атаку. Гэтая атака была падтрыманая знішчальнай стралянінай наваградцаў з нязвыклых для стэпавікоў кушаў-арбалетаў. Выпушчаныя з іх стрэлы з цяжкімі жалезнымі дзюбамі-бэлтамі ляцелі значна далей, чым з звычайных лукаў. Яны лёгка прабівалі ахоўнае татарскае ўзбраенне, нават і жалезнае.
Такім магутным націскам праламалася «чало» ардынскіх парадкаў. Тым часам былі нанесеныя і флангавыя ўдары. Татарскія шыхты змяшаліся «як снапы ад раптоўнага ветру». Стэпавікі пачалі ўцякаць, засцілаючы трупамі палі і рэкі. Ляглі на пабаявішчы ўсе ардынскія «царкі», шмат знаці. У рукі пераможцаў трапіла і вялікая здабыча — статкі жывёлы, вярблюды, абозы з дабром. У выніку гэтай перамогі ды іншых поспехаў Альгерда паўднёвыя межы нашай дзяржавы перасунуліся з Кіеўшчыны — Прыкарпацця да дняпроўскіх парогаў. У абсягі Вялікага Княства былі ўлучаныя болынасць земляў, заселеных украінскім земляробчым насельніцтвам, шматлікія вёскі і гарады. Беларуская конніца выйшла нават на берагі Чорнага мора ў вусцях Дняпра і Буга. Разгром татараў на Сініх Водах паклаў канец болын як стогадоваму панаванню іх ва Украіне, распачаў вызваленне Усходняй Еўропы з-пад ардынскага прыгнёту.
Бітва пад Грунвальдам
На пачатку трынаццатага стагоддзя ў Прыбалтыцы аселі нямецкія рыцары. Яны былі аб'яднаныя ў манаскія ордэны — вайсковыя арганізацыі рыцараў-манахаў. Ордэн крыжаносцаў, або тэўтонцаў, неабачліва запрошаны мазавецкім (польскім) князем, замацаваўся між нізавінамі Віслы і Нёмана. А ордэн мечаносцаў, або лівонцаў, на згоду полацкага князя атабарыўся на зямлі сённяшніх Латвіі ды Эстоніі. Мазаўшанам рыцары абяцалі абарону ад паганцаў-прусаў, а палачанам — даніну з паганцаў-ліваў. Акрамя таго, полацкім купцам дакляравалі выгады ад гандлю з нямецкімі партовымі гарадамі. На справе ж рыцары не толькі заняволілі нехрысціянскія балцкія і фінскія народы Прыбалтыкі, але і пачалі наступ на ўласныя землі Беларусі і Полыпчы. Гэтым распачалося збройнае супрацьстаянне нашых продкаў з германцамі, якое доўжылася болып за два стагоддзі. Пасля Крэўскай вуніі 1385 года ў Цэнтральнай і Усходняй Еўропе склаўся магутны альянс (гэта значыць хаўрус) дзвюх славянскіх дзяржаў — Вялікага Княства Літоўскага і Каралеўства Польскага. Уладанні гэтага альянсу распасціраліся ад Балтыйскага да Чорнага мора і ад правабярэжных прытокаў Одры- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- . . .
- последняя (18) »
Последние комментарии
2 дней 7 часов назад
2 дней 7 часов назад
2 дней 7 часов назад
2 дней 8 часов назад
2 дней 10 часов назад
2 дней 10 часов назад