Сіндбад вяртаецца [Эрнест Ялугін] (fb2) читать постранично, страница - 4

старчак.

Але аўтобус толькі з месца скрануўся спакойна, а потым яго рухавік быццам ператварыўся ў рэактыўны. Яны памчалі ў густую ноч між цёмных сілуэтаў веерных пальмаў, вялізных прывідных кактусаў. Юрый Сяргеевіч не менш напружана, чым Савілін, углядаўся ў наваколле, спадзяваўся што-небудзь пазнаць з бачанага ім калісьці, у юнацтве. Але ўсё выглядала незнаёмым. Вось фары выхапілі з паўзмроку белую сцяну, абвітую вінаграднікам, мільганулі ў апельсінавых садах па-ўсходняму ўпрыгожаныя, бы каменныя цацкі, загарадныя дамкі, вілы, у якіх некалі жылі французскія чыноўнікі і мясцовыя багацеі. Раптам наперадзе ўзніклі высокія шэрыя будынкі, пэўна, яшчэ старадаўнія. Куды ж іх вязуць? У студэнцкі гарадок, у Бумердэс? Ага, нарэшце крыху пачаў арыентавацца Юрый Сяргеевіч, вось гэтыя будынкі, падобныя на горныя скалы, ён калісьці бачыў. Выходзіць, аўтобус набліжаецца да Верхняга горада, да самай старажытнай часткі Аль-Джазаіра, да Казбы.

— Куды мы едзем, не ў студэнцкі гарадок? — спытаўся ён нарэшце ў маладога алжырца, які суправаджаў аўтобус.

Той паведаміў: — У Сідзі-Феруш, за горад. Побач мора, — дадаў ён і паказаў далонню, як уздымаецца і апускаецца хваля.

Сідзі-Феруш? Юрый Сяргеевіч задаволена кіўнуў — так, ён тыя мясціны памятае. Адтуль усё тады і пачалося для яго, калі ён з групай студэнтаў Мінскага політэхнічнага інстытута прыехаў у Алжыр на час летніх канікулаў, каб разам з моладдзю іншых краін адбудоўваць разбураныя французскімі карнікамі паселішчы ў гарах Кабіліі. Значыць, да горада будзе каля шасцідзесяці кіламетраў. Нічога страшнага: за якіх паўтары гадзіны можна дабрацца да Аль-Джазаіра рэйсавым аўтобусам. Гэта — калі не ўдасца дазваніцца да арганізацыі, якая яго запрасіла да сябе на працу. Аднаму ён дзівіўся: пятнаццаць гадоў назад тут былі толькі сады, бахчы ды адзінокія вілы ля мора, абнесеныя каменнымі сценамі з наблытаным па верху калючым дротам. А зараз паселішчы, паселішчы… Цэлыя гарадкі, залітыя шчодрым электрычным асвятленнем. Быццам уся краіна перасялілася на гэты невялікі пляскаты паўвостраў, названы калісьці імем старажытнага пірацкага атамана, раіса, які меў тут патаемную стаянку сваіх разбойных фелюг. Потым алжырскія піраты падначаліліся турэцкаму султану, і той узаконіў гэты жудасны промысел на Міжземным моры. Некалькі стагоддзяў не спыняліся войны, забойствы і рабаванне мірных жыхароў, пакуль яны нарэшце не аб'ядналіся, не далі адпор захопнікам і не стварылі сваю ўласную дзяржаву — Алжырскую народна-дэмакратычную рэспубліку. А гэтыя новыя пасёлкі ўзніклі таму, што насельніцтва ў свабоднай краіне за апошнія два дзесяткі гадоў павялічылася амаль удвая. Калі Юрый Сяргеевіч апошні раз быў у Алжыры, тут жыло амаль столькі ж людзей, як у Беларусі. А зараз газеты паведамляюць, што алжырцаў ужо больш за васемнаццаць мільёнаў!

Гатэль «Эль-Мінзаг» быў невялікі, але затое ля самага мора. Не цярпелася паставіць чамадан ля варот і бегчы да гаючай вады. Але ж не, парадак ёсць парадак. Трэба было паказаць пашпарты, атрымаць у дзяжурнага гатэля картачкі рэгістрацыі, запісаць у іх тое, што патрабавалася — прозвішча, імя, з якой краіны прыбыў.

— Ой, ды тут жа на арабскай мове! — залямантавала светлавалосая Іра, мантажніца з Баранавіч. І адразу пачуліся яшчэ панічныя галасы — як прачытаць арабскія словы? Хітрыя завітушкі і кропкі ў дужках і над дужкамі. Ды і чытаць, аказваецца, трэба з другога канца. Спрасонку не заўважылі, што пытанні прадубліраваны, паўтараюцца і на французскай мове. А яе ж таксама не ведалі! І чаму б не дамовіцца людзям, каб увесці паўсюдна хаця б аднолькавы алфавіт! Ды размовы-пажаданні адно, а запаўняць трэба тое, што прапануюць гаспадары і на той мове, якая ўказана. Юрыю Сяргеевічу, ледзьве скончыў запаўняць сабе рэгістрацыйную картачку, падсунула лісток Іра: «Вы ўжо і мне, калі ласка». Тут яшчэ пацягнуліся рукі з паперкамі: «І мне, калі ласка, і мне, і мне…» Юрый Сяргеевіч думаў дыктаваць, потым махнуў рукой і пачаў запісваць усё сам, нават галаву не падымаў.

— Ну, таварышы родныя, нельга так эксплуатаваць чалавека, — умяшаўся кіраўнік групы.

Юрый Сяргеевіч разумеў гэтых хлопцаў і дзяўчат: разгубіліся, трэба іх падтрымаць першы раз.

— Даліся вам у знакі мае няўмекі, Юрый Сяргеевіч? — спачуваў кіраўнік турысцкай групы. — Дзякуй, што памаглі. Але і наро-од! Усе ж пісьменныя, замежную мову з чацвёртага класа вывучалі, а за мяжой убачылі лацінскія літары і адразу спалохаліся… Вока ў вас пачырванела: мошка якая трапіла ці ад напружання? Ну, адпачывайце… Вось ключ ад пяцьдзесят дзевятага нумара. Другі паверх. Прабачайце, што не на аднаго, не атрымліваецца. Не супраць, калі я вам Савіліна ў суседзі? Ну — зямляк ваш…

Юрый Сяргеевіч не адразу зразумеў, што Савілін — гэта Радзім. Турыстаў, як ён чуў, раніцаю павязуць у горад Аран, за паўтысячы кіламетраў адсюль, у бок граніцы з Марока. Гэта на паўднёвы захад. Прыгожыя мясціны. Ад знакамітага старажытнага горада Тлемсена ўсяго паўтары