Казка пра цара Салтана, пра яго сына славутага асілка князя Гвідона Салтанавіча і пра цудоўную прыгажуню царэўну Лебедзь [Александр Сергеевич Пушкин] (fb2) читать постранично, страница - 3


 [Настройки текста]  [Cбросить фильтры]

морам ці шчасліва?
І якое ў свеце дзіва?»
Карабельшчыкі ў адказ:
«Свет аб'ездзілі не раз.
За марамі жыць шчасліва;
Поўны свет такога дзіва:
Там на востраве пустым,
Непрывальным, нежылым,
Сярод роўнядзі пустыннай
Толькі рос дубок адзіны;
А цяпер на ім стаяць
Светлы горад і палац.
З златаглавымі царквамі,
З церамамі ды садамі,
А жыве там князь Гвідон,
Ён прыслаў табе паклон».
Цар Салтан здзівіўся цуду:
«Калі жыў я толькі буду,
На той востраў паплыву,
У Гвідона пажыву».
А ткачыха з паварыхай,
Сваццяй бабай Бабарыхай,
Змову тояць між сабой -
Не пусціць на востраў той:
«Вось знайшлі якое дзіва, -
Падміргнуўшы вокам хціва,
Паварыха кажа ім:
- Горад дзесь на моры тым.
Вось сапраўднае ёсць дзіва:
Што пад елкаю шумлівай
Там вавёрачка жыве
Ды арэшкі ўсё грызе;
Незвычайныя такія, -
Шалупінкі залатыя,
А зярняткі - ізумруд,
Вось сапраўдны гэта цуд».
Цар Салтан аж дзіву даўся;
А камар як раззлаваўся,
Па палацы залятаў,
Цётцы ў вока джала даў.
Паварыха пабялела
І аслепла - абамлела.
Слугі, свацця і сястра
З крыкам ловяць камара.
«Распраклятая ты мошка,
Мы цябе!» А ён патрошку
Сам у фортку пырхнуў зноў,
Паляцеў сабе дамоў.
Князь ля сіня-мора ходзіць
І вачэй з яго не зводзіць;
Глянь - па морскай сіняве
Лебядзіца зноў плыве.
«Добры дзень, мой князь чароўны!
Што ж ты сумны, неспакойны?
Зажурыўся ты чаго?» -
Запыталася ў яго.
Князь засмучана ўздыхае:
«Сум-журба мяне з'ядае:
Падкажы мне, што рабіць?
Дзіва тое як набыць?
Дзесьці ў лесе ёсць яліна,
На густых яе галінах
Там вавёрачка пяе
Ды арэшкі ўсё грызе,
Незвычайныя такія:
Шалупінкі залатыя,
А зярняткі - ізумруд,
Можа, хлусяць людзі тут?»
Адказала лебядзіца:
«Праўда, - ёсць чаму дзівіцца.
Годзе, князь, душа мая;
Тое дзіва знаю я.
Не сумуй, я рада службу
Адслужыць табе за дружбу».
Падбадзёраны пайшоў
Да сябе Гвідон дамоў.
Як ступіў на двор шырокі,
Глянь - пад елкаю высокай
Там вавёрка - смех ці грэх -
Залаты грызе арэх.
Шалупіначкі збірае,
Ізумруды ўсе вымае,
Роўна ў кучачкі кладзе,
Не мыляецца нідзе.
І пяе пры ўсім народзе:
«Ой у садзе, агародзе».
Дзіву даўся князь Гвідон:
«Ну і дзякуй, - кажа ён, -
Вось дык птушка - дай ёй божа
Жыць, як мне, вясёла, гожа».
І вавёрцы князь Гвідон
З крышталю будуе дом.
Варту ён прыставіць мусіў,
І дзяка свайго прымусіў,
Каб арэшкі падлічаў
І дабро ў казну здаваў.
Ціха ветрык павявае
І караблік падганяе.
Сярод хваль плыве крутых
Ён на ветразях сваіх.
Міма вострава на моры,
Дзе стаіць цудоўны горад,
З прыстані гарматы б'юць,
Знак прычаліць падаюць.
Вось прычальваюцца госці;
Князь Гвідон іх кліча ў госці,
Корміць, поіць, як сваіх,
Хоча выпытаць у іх:
«Чым вы, госці, гандлявалі?
Шлях куды свой скіравалі?»
Карабельшчыкі ў адказ:
«Свет аб'ездзіла не раз.
Мы там коньмі гандлявалі,
Жарабцоў мы прадавалі;
А нам тэрмін падышоў, -
Едзем мы цяпер дамоў
Міма вострава Буяна,
Да славутага Салтана».
Кажа князь тады купцам:
«Добры шлях, панове, вам
Па прасторах акіяна
Да славутага Салтана.
Ды скажыце: князь Гвідон
Нізкі шле цару паклон».
Госці голавы схіляюць
І ў дарогу ад'язджаюць...
Князь да мора падышоў,
Лебядзіцу ўбачыў зноў.
Моліць князь: душа так прагне,
Парываецца і цягне.
Вось яна тады яго
Зноў апырскала ўсяго.
Князь тут мухаю зрабіўся,
Паляцеў і апусціўся
Паміж мора і нябёс,
На судне і ў шчэлку ўпоўз.
Вецер весела шуміць,
Судна борздзенька бяжыць
Міма вострава Буяна,
Да славутага Салтана.
Край жаданы - гэта ён
Ім ужо здалёк відзён.
Вось на бераг выйшлі госці;
Цар Салтан іх кліча ў госці, -
Удалец наш загудзеў
І ў палацы паляцеў.
Перад ім увесь у злаце
У сваім Салтан палацы
Пад каронай залатой, -
Сум на твары, неспакой.
А ткачыха з паварыхай,
Сваццяй бабай