Стомленасць Парыжам [Леанід Дранько-Майсюк] (fb2) читать постранично, страница - 3

навучыцца чытаць аблокі і траву». А геронт весялосці, не слухаючы яго, замілавана ўспамінае сябе, васьмігадовага, калі ўпершыню выпадкова пакаштаваў хлеб, абліты гарэлкай.

8 лістапада 1991. Яна сказала, што я больш адкрыты кнігам, чым людзям, і ў гэты ж момант у маім пакоі вецер адчыніў фортачку. Узляцела ільняная штора, і пахіснуўся таршэр. Калыхнулася люстра, і пад столлю ўзнік пыльны спеў плафонаў. У прыстолках архіўна варухнуліся колішнія польскія фотаздымкі і давыд-гарадоцкія цікеткі. Светлае віно, купленае на запас, пацямнела. Усё ў пакоі нібыта ачалавечылася, набыло мітуслівыя рысы. I толькі кнігі засталіся кнігамі. Яны паводзілі сябе, як багі.

10 лістапада 1991. Цудоўны той цынізм, які не напаказ! Цынізм, глыбока схаваны. Часам ён дапамагае выжыць, асабліва тады, калі лопаецца незваротная павуціна нерваў. Часам хаваецца пад маскай кахання. Здавалася б, дзіўна, але так здараецца... Калі застаюся адзін, ён вырываецца з мяне — мой маленькі везувій — і ў ягонай магме назаўсёды знікаюць пампеі жабрацтва.

11 лістапада 1991. Ашчадна ўдыхнуць прахалоду вечара, усё адно што зірнуць у пустую паштовую скрынку. Слухаць піяніста, адгароджанага ад залы бранявым шклом, нібыта з чорным палатном на вачах прайсці праз батанічны сад. Заняцца гандлем эпітафій, але з умоваю, што першая з іх аздобіць надмагілле свабоды. Замкнуцца ў банкаўскім сейфе, папярэдне выкінуўшы з яго нялічаны лік школьных прамакатак... Пра што яшчэ можна думаць, калі немагчыма сціснуць да пераможнага хрусту крыштальнае горла кахання!

15 лістапада 1991. Былі і ў мяне дні, загорнутыя ў шоўк і высланыя аксамітам. Я не забыўся на іх,— і пасёння яны дарагія мае суразмоўцы. Ёсць у гэтым горадзе месцы, дзе мы сустракаемся,— паркі, могілкі, балконы сімвалісцкай паэзіі. Але часцей за ўсё гэта паркі, дзе словы можна браць у дрэў, пачуцці ў галубіных крылаў, а настрой — у гульнях дзяцей. Тыя дні засталіся такімі ж, як і былі, святочнымі — яркі шоўк не выцвіў, а густы аксаміт не зблажэў. I я, здаецца, той жа — на маёй шыі ранейшае срэбра ў выглядзе ненадзейнай пятлі... Вось мы йдзем па алеі, весела перамаўляемся, і на безыменным пальцы нашай вандроўнай бяседы зелянее буйны алівін. Мы не заваёўнікі, бо свет заваяваны да нас, і не спажыўцы, бо хлеб свой здабываем самі. Мы — субяседнікі, і гэтая алея — брадзільня нашых думак. Удосталь нагаварыўшыся, мы цёпла развітваемся і ведаем, што неўзабаве сустрэнемся зноў. Аднак мне заўсёды балюча успамінаць, як некалі гэтыя дні, загорнутыя ў шоўк і высланыя аксамітам, мяне ашукалі — заместа вечнага кахання далі трохмесячную закаханасць. Праз іхні падман мой адамізм не авалодаў дасканаласцю.

16 лістапада 1991. Сёння Яна была вясёлая, але я не здолеў падтрымаць Яе весялосць. Чамусьці ў кожным маім слове шумела зламысная асака. Хутка развітаўшыся, мы нібыта страцілі адно аднаго назусім.

17 лістапада 1991. Успомніце маіх любімых паэтаў і зразумееце: яны вучыліся ў мяне. Перачытайце іхнюю інтымную лірыку і ўбачыце: яны кахалі, абкрадваючы маё каханне. I хто ж тады больш пачцівы — яны, што не пакінулі мне нават слова падзякі?! Ці я, штодзённа ўдзячны ім за іхняе вучнёўства і крадзеж?!

18 лістапада 1991. Убачыў маладую жанчыну, у позірку якой успыхнула інталія неверагодна-цудоўнага папроку мужчынскай нехлямяжасці: няма перашкодаў, ёсць адсутнасць волі.

1 снежня 1991. Сцэна Опернага тэатра створана для паэзіі, але не для чытання вершаў. Гэта я зразумеў, убачыўшы ў зале Яе, аддзеленую ад мяне арыстакратычным дном аркестравай ямы.

2 снежня 1991. Яна можа знікнуць гэтак жа, як учора ў святле сафітаў знікалі Яе шафранавыя ўборы.

9 снежня 1991. Спатканне. Блок наш трэці суразмоўнік: «...приближается одиночество. Как-то мысленно блуждая по душам, вижу всюду сопротивление...» Узнікае адпаведны лад настрою, але Яна прамовіла, што перачытала мае вершы і палюбіла іх яшчэ больш. Ад шчасця дыханне маё памерла, нібыта меладычныя трысціны лагодна пранізалі сэрца, і кроў зайграла флейтай Пана.

12 снежня 1991. Няміга — вуліца кароткая, некалькі сот метраў, але па ёй можна вандраваць бясконца, калі пад уражаннем просьбы: «Не адпускай мяне...», з букіністычнай крамы, што на Багадзельнай, марудна йсці па Нямізе на Гарадскі Вал і, крыху да яго не дайшоўшы, паволі вяртацца назад, паварочваць направа і ў вузкім рукаве Багадзельнай шукаць і не знаходзіць букіністычную краму, у якой засталася жальба: «Не адпускай мяне...» I зноў па Нямізе ісці на Гарадскі Вал...

13 снежня 1991. Ішлі па Раманаўскай Слабадзе, і я на памяць прачытаў «Мы дажылі да першае зімы...». «Да Новага Года вершаў не пішы, добра?» — папрасіла Яна.

18 снежня 1991. Мой адамізм толькі тады набывае творчы сэнс, калі Яе засмучэнне пераходзіць у замілаванне, калі Яна прамаўляе: «Ты мая выдумка...»

19 снежня 1991. Вось тая хвіліна, калі ты ўпэўнены, што ніхто і нішто, нават насмешлівыя геронты, не перашкодзяць адамізму. Вось тое імгненне, калі жаданне цялеснай любові мацнейшае за неабходнасць разгарнуць кнігу любімага паэта. Вось той дзень, калі ў