Над пляцам [Леанід Дранько-Майсюк] (fb2) читать постранично, страница - 3


 [Настройки текста]  [Cбросить фильтры]

А ў старой хаціне абымшэлай,
Да якой няма звароту нам,
На ўвесь свет
І на Сусвет весь белы
Весела жывецца цыганам.

КРАЯВІД


Каля нашага плота рака.
Абсыпаецца бераг паціху.
Грукат ранішняга цягніка
Настрахаў на бярозе бусліху.
Час такі — трэба дом пакідаць.
Не ўратуе бярозу карэнне,
Бо не надта глыбока, відаць,
Дол свідруе ці стомлена дрэмле.
Будзе доўга сівая страха
Мроіць даўнія забабоны.
Па-грабарску працуе рака,
Глей дакідваючы да перона.
Праваднік пажартуе на лёс:
«Цяжка з ім, як з білетам на поўдзень»...
Вось бусліха ўзляціць да нябёс!
Паглядзім і ў купэ сваё пойдзем.

ГЛІНА


Маці сустрэў па гары,
Збіраючыся да лагчыны,
Дзе стомленыя ганчары
Дакопваліся да гліны.
На кожны вымах рукі
Уздрыгвалі дамавіны,
I цень крумкача цяжкі
На голыя клаўся спіны,—
I палымнелі яны
Пад сонцам, як хвалі патопу.
I весляроў ганчары
Нагадвалі і далакопаў.
З могілкавай гары,
Гледзячы прыцьма на гліну,
Маці прамовіла: «Сыну,
У кошык яе набяры».

ПІСЬМО


Ад песень колішніх і ад балад
Яно, чаканае —
I дзень прайшоў марудны.
Асыпаў лісце сакавіцкі сад
Калянае ў парожнія аруды.
Яно ад красак родных і ракі,
Пісьмо ад маці —
Там навіны, просьбы...
Я адшукаў раптоўныя радкі
I сум адчуў, які цяжэй за роспач.
«...вярнулася ад вас,
а ў хаце ўсё на месці,
бульбы наварыла,
каб з бацькам паесці».
Нібыта ў сад убегла навальніца,
Затрэсла плот і паваліла ніцма.
I я не чуў, зусім не разумеў,
З якіх часоў той векапомны спеў
Аб хаце, бульбе, зрушанай Гарыні,
Аб крыгах, па якіх кашы і скрыні...
Вада ля печы, лямант гаспадыні,
Вада праз вокны, крык гаспадара,
Па даху певень ходзіць на адрыне,
Прамоклы да апошняга пяра.
Адкуль яно,
Мо з гэтага пісьма?
I мне ніякай пэўнасці няма,
Што гэты спеў працягнецца далей,
Што будзе несці з лета і да лета
Радкі з пісьма —
Яны былі раней
За хараство і за вар'яцтвы свету.

ЯСІКІ


Ясікі сушацца на сталюгах
У папяловым двары.
Дровы ляжаць па-над жоўтай калюгай
Шчыльна ў доўгім кастры.
Спалена смецце,
I жоўтая хмара
Рэкі стварае, бары.
Па-над калюгай кудзеліцца пара
З пахам альховай кары.
Ясікі колішнія, рудыя,
Да вашай аздобы жывой
Цягнецца попелу цёплая шыя
З мяккай, пустой галавой.

ВАСІЛЬ I ЛЮБА


Васіль, ідзі да Любы,
У Любы клопат спорны —
Дзярэ ў адрыне крупы
У берастовых жорнах.
Ідзі, і сыдуць крыўды
Усе, і клопат сыдзе,
I жорны, што зрабіў ты,
Абчохрацца за тыдзень.
Спачатку прагнуць крупаў
Няўробленыя жорны,
I млёну, пэўна, рупіць
Кружыць да ночы зорнай.
Спачатку прагнуць жыта
На вобмешку худобе,
Са скрыні ды ў карыта —
Памол яшчэ не добры.
За тыдзень у адрыне
Абчохрацца імкліва,
I набярэцца ў скрыні
Чысцей за вока — мліва.
За сонца, што ў зеніце,
Ярчэй...
I вось нарэшце
Прасеецца на сіце,
Каб рашчыніцца ў дзежцы.
На высеўках замесяць
Той хлеб, адвеку чорны...
I не здзічэе месца,
Дзе працавалі жорны.
Васіль, табе раўнёю
Той клопат незамглёны,
Краніся даланёю
Бярозавага млёну.
Наждачнаю паперай
Яго ты ўкручваў шчыльна
I непакорны бераст
На камяні распільваў.
Хваліў ты на паўсвета
Той бераст непакорны,
Таму, што дрэва гэта
Прыдатнае на жорны.
I чорту рогі зверне...
Ты падбіваў клінкамі
Адзін абруч на верхні
I два — па сподні камень.