Амплітуда смеласці [I лірыка, і гумар.] [Рыгор Барадулін] (fb2) читать постранично, страница - 2


 [Настройки текста]  [Cбросить фильтры]

class="stanza">
Хаты, што і з краю
I з бярвення,
Цвёрда высылаюць гарады
На былыя месцы пасялення,
Дзе шумелі дрэвамі,
Туды.
Слыху не стае густога спеву,
Воку —
3 пальцаў плота гладыша.
Як сабе,
3 гадамі верыць дрэву
Неадзервянелая душа.

* * *

А над сном матулі асака...

Аляксей Пысін
На вечны твой гарод
За плот глухі, жалезны
Паслы тваіх турбот
Няпрошана залезлі:
Асот і крапіва,
Трыпутнік і макрыца,
Сівая галава —
Рамон святлом іскрыцца.
I плача, змогшы тлен
Загону ўсёўладаркі,
Слязьмі сухімі кмен
3 забытай гаспадаркі.
Саміх нябёс ганцы,
У памяць гаспадыні
Набожныя званцы
Прынеслі смутак сіні.
Дзядоўнік падысці
Наважыўся з зароўя.
Усё як у жыцці,—
Пяшчотна і сурова.
Сярпом і секачом,
Матыкаю крывою
Дзе з песняй,
Дзе з плачом
Ты білася з травою,
Старалася штодня.
А я чапаць баюся:
Зялёная радня
Яна ў адным хаўрусе.
Стаў аблачынкай дым
3 жыццёвага надзела.
Зайздросцячы жывым,
Трава пазелянела.
Узгорак у мальбе,
У яго таксама сёння,
Як некалі ў цябе,
Зялёныя далоні...

Каўчэг


Жыла чаканнем летняга цяпла,
Была для ўсіх
Прыветлівым начлегам.
3 вайны,
3 патопу попелу ўсплыла
Хаціна наша
Ноевым каўчэгам.
Каўчэг хістаўся часам ад вятроў.
Азяблых нас ад голаду вадзіла.
Да лесу, дзе шумела столькі дроў,
Было далей, чым да якога дзіва.
За печкай ціха грэлася цяля,
Вялікадне
Кудахтала ў падпечку.
Агонь, што закліналі з вугаля,
Надзею цепліў
Хліпкую, як свечку.
Жылі ў каўчэгу
Дым і дамавік,
Галодны кот
I адпаведна мышы.
Ступаў мароз —
Лянотны ламавік —
Па бруку так,
Што чуў яго Усявышні.
У шыбіне ані прахукаць тхло.
I пара ледзянела на дзвярыне.
Нячысцік выў —
I ў коміне гуло.
I пары
Кожнай не было тварыне.
Не голуб —
Іх звяла блакада ўсіх —
3 аліўкавай галінкай,
А варона
Апавясціла, што патоп аціх.
Ад крапівы
Цвіло ў вачах зялёна...

Піліп


Прасілі талакою:
— Піліпе, шавяліся,
Сыграй ты нам такое,
Каб грошы завяліся!
Нібыта з ганарлівай
Залёткай чубіў спрэчку,
3 суседкай гаварыў ён,
А голас слаў за рэчку:
— Цераз рэчку жэрдачка,
На тым баку сэрдачка.
Клічу-клічу,
Не чуіць,
Няхай з богам начуіць!..
Не спаў у футарале
Смык у яго ніколі.
Шляхцянкі-хутаранкі
Не спалі ў наваколлі.
I ў смаляной кабылкі
Ён мог дабіцца згоды.
Памылкі,
Як абмылкі,
Змывалі часу воды.
Красунь у лес ад плётак
Вёў смелы смык Піліпаў.
3 гнязда не раз
Падлётак
Ягонай долі выпаў.
Нагамі чуў Еўропу,
Піліп ішоў з палону
Да маладога кропу,
Да ўшацкага булёну.
I зноў іграў вяселлі,
Вірыў-юрыў ігрышчы.
Як гусі, палі-селі
Снягі гадоў на ржышча
Жыццёвага загону,
Дзе ўсмак пасмычыў гора
А спрыт ляцеў з адхону,
А стома лезла ўгору.
Бо й скрыпка пасумуе
Не доўга, для парадку,
Дый пра сябе самую
Загадвае загадку:
— Авохці мне,
Пяць на мне,
Шосты строчыць.
Што ж ён хочаць?
А клопаты паслугай
Яго не абміналі.
Хадзіў па лузе з пугай
I ў небе камінарыў.
Ішлі паволі з поля
Звяздоні ды Букеткі,
Давалі скрусе волю
Ссівелыя суседкі.
На ўзлеску адшкадуе
Ялінку маладую —
I комін граў трубою,
Вітаў зіму журбою.
Чаму